2014 yılı Türk sinemasının zaferi ile sonuçlandı. Kış Uykusu Altın Palmiye aldı 100. yıl taçlandırıldı. Dünya sinemasında çeşitlilik arttı, Amerikan sinemasında bağımsız bir film tüm majörlerin üzerine çıkabildi. Emek’e saygı yürüyüşleri devam etti; festivaller ise hayal kırıklığı yarattı.
DÜNYA SİNEMASI
Bu yıl Türk sinemasının 100. yıl hediyesi Nuri Bilge Ceylan’ın Kış Uykusu filmi ile geldi. Film ile Ceylan Cannes Film Festivali’nde en büyük ödülü tek başına alan ilk Türk yönetmen oldu. Leviathan (Rusya), Timbuktu (Moritanya), Mr. Turner (Ingiltere), The Grand Budapest Hotel (ABD), Black Coal, Thin Ice (Çin), Force Majeure (İsveç), Ida (Polonya), Calvary (İrlanda), Mommy (Kanada), Wild Tales (Arjantin), White God (Macaristan), Two Days One Night (Belçika) ve Ilyas Salman’lı Corn Island (Gürcistan) öne çıkan filmler oldu. Teknolojik olarak her an her yerde ulaşılabilen internet üzerinden yayın yapan Netflix, Amazon Prime gibi online hizmetlerin DVD ve Blurayin yokoluşuna neden olacağı fikri ortaya çıktı.
AMERİKAN SİNEMASI
2014’ün İz Bırakan Filmleri
Boyhood: Richard Linklater’ın aynı oyuncularla bir çocuğun büyümesini 12 yıla yayarak çektiği bu film eşsiz olma özelliği taşıyor.
Gone Girl: David Fincher’dan kaybolan bir kadının öyküsünü farklı bakış açılarından anlattığı filmi; kadın karakteri oynayan Rosamund Pike’ın kariyeri için bir dönüm noktası.
Birdman: Alejandro Gonzalez Inarritu gene şaşırtmıyor. Birbirinden ilginç karakterleri farklı paralel öykülerle birleştirdiği bu filmde Michael Keaton oyunculuğu ile öne çıkıyor. Foxchatcher: Du Pont şirketinin yöneticisinin gerçek yaşamından alınmış bir hikaye. Zengin bir işadamının genç bir güreşçiyi yetiştirdiği bu filmde Steve Carell alışılmışın dışında bir komedi karakteri değil dramatik bir rolde.
Imitation Game: Steve Jobs’un Apple şirketinin logosunu yaratırken haksız ölümünün trajedisine referans yaptığı Ingiliz matematikçisi Alan Turing’in hikayesi bu. Savaş kahramanı, bilgisayarın mucidi olan Turing eşcinsel olmaktan yargılanıp suçlu bulunmuştu. Benedict Cumberbatch rolünün hakkını veriyor. Theory of Everything: İngiliz bilim adamı Steven Hawking yaşayan bir efsane. Onun hayatını perdeye taşımak sorumluluk isteyen bir görev. Eddie Redmayne bu yıl Oscarı en iyi erkek oyuncu dalında kucaklayabilir.
Amerikan sinemasından öne çıkan diğer filmler:
Nightcrawler, Whiplash, Selma, Into the Woods, Still Alice, Big Eyes, Under the Skin, American Sniper, Interstellar, Inherent Vice, The Disappearance of Eleanor Rigby, A Most Violent Year, Wild, Fury ve Unbroken.
The Interview: Hollywood Kuzey Koreye Karşı 2014 yılının son günlerinde Jonah Hill ve Dave Franco’Nun komedi filmi The Interview nedeniyle Sony Pictures şirketinin serverları Kuzey Koreli hackerların saldırısına maruz kaldı. Filmde Kuzey Kore lideri Kim Jong-Un Amerikalı televizyoncular tarafından öldürülüyor. Sony filmin gösterimini terör saldırıları şüphesi ile iptal etti. Film internet üzerinde sınırlı olarak dağıtıma girdi. Benzer bir skandal ise Jennifer Lawrance ve diğer ünlü oyuncuların özel fotoğraflarının internete sızdırılması oldu.
Dünya Sinemasında Kayıplar :
Robin Williams: Dünyayı güldüren adam öldü. Saturday Night Live çıkışlı bu yetenekli ve içten oyuncu aramızdan erken ayrıldı. Ölü Ozanlar Derneği, Good Morning Vietnam ve Good Will Hunting’deki rolleri ile unutulmayacak.
Philip Seymour Hoffman: Çok erken aramızdan ayrılan bu yoğun oyuncu Capote, The Master gibi filmlerdeki ağır oyunculuğunun yanında Hunger Games serisinde de oynamıştı.
Lauren Bacall: Humprey Bogart ile başlayan film ve hayat beraberliğini eşinin ölümünden sonra da devam ettiren bu efsane kadın oyuncu aramızdan ayrıldı.
Mike Nichols: The Graduate filminin yönetmeni sahne ve sinemanın ustası Nichols da 2014te aramızdan ayrıldı.
Diğer kayıplar: Çocuk oyuncu Shirley Temple, Mickey Rooney, Joan Rivers, Richard Attenborough.
TÜRK SİNEMASI-Türk Sineması 100 Yaşında
Bu yıl Türk sinemasında tam 110 yeni film gösterime girdi. Seyirci sayısı geçen yıldan 10 milyon daha artarak 60 milyona ulaştı. Bunun 35 milyonu Türk sineması seyircisiydi. Artık bir filmin 7 milyon seyircisi olması olağan karşılanır oldu. Komedi türü gişeyi taşır oldu. BKM yapımları ön plana geçti. Cem Yılmaz ve Çağan Irmak filmleri başarılı oldu. Cemaat ve dini öğeli filmler yine vardı. Din soslu cinli/perili korku filmleri devam etti. Russell Crowe’un Türkiye’ye gelip Çanakkale Savaşı filmi yapması ilgi odağı oldu. Seyirci odaklı fonlama (crowdfunding) ve kendi filmini dağıtan alternatif Başka Sinema sistemi 2014’te dikkat çeken gelişmeler.
Gişede başarılı olan 10 Türk filmi:
1. Recep İvedik 4
2. Eyvah Eyvah 3
3. Düğün Dernek
4. Pek Yakında
5. Unutursam Fısılda
6. Deliha
7. Birleşen Gönüller
8. Çakallarla Dans 3: Sıfır Sıkıntı
9. İncir Reçeli 2
10. Patron Mutlu Son istiyor
Sanat adına film yapan genç ve bağımsız sinemada ise önemli filmler şöyle:
• Neden Tarkovski Olamıyorum (Murat Düzgünoğlu)
• Deniz Seviyesi (Nisan Dağ, Esra Sağlam)
• Toz Ruhu (Nesimi Yetik)
• Nergiz Hanım (Görkem Sarkan)
• Silsile (Ozan Açıktan)
• Kuzu (Kutluğ Ataman)
• Balık (Derviş Zaim)
• itirazım Var (Onur Ünlü)
• Annemin Şarkısı (Mintaş)
• Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku (Çiğdem Vitrinel)
• Sivas (Kaan Müjdeci)
• Oflu Hocayı Aramak (Zeynep Kesler)
• Guruldayan Kalpler (Ömer Uğur)
• Ben O Değilim (Tayfun Pirselimoğlu)
• Sesime Gel (Hüseyin Karabey)
• Şarkı Söyleyen Kadınlar (Reha Erdem)
• Bir Varmış Bir Yokmuş (Kazım Öz)
Altın Portakal Rezaleti
Bu yıl yeni yönetime geçen festival idari yapısında barındırdığı tecrübeli eleştirmen, eski festival yönetici ve yapımcılardan yeteri kadar faydalanamadı ve işleyemez hale geldi. Ön eleme yapan jürilerin sansürcü tavrı önce belgesel yönetmenlerini kızdırdı.Jüri üyeleri ve filmler geri çekildi. Sonra Film Forum’da yaprak dökümü yaşandı. Geriye kalan yarışma ve forum ödüllerinde bilindik yüzler kaldı. Yönetime tepki olarak basın koordinatörü istifa etti ve basın akreditasyonu koas yaşadı. Öyle ki festival yöneticilerinde FIBRESCI ve SİYAD Başkanı Alin Taşçıyan SİYAD yönetiminden ayrıldı. Kısa film festivallerinde ise gene kuzulu koyunlu, Nuri Bilge Ceylan’a öykünen uzun planlı, kadına şiddeti eleştiren, belli bir etnik kimliği öne çıkarmasıyla prim yapan filmler seçildi. Tek doğru seçim Bir Fincan Türk Kahvesi filmiydi.
Türk sinemasında kayıplar:
Süheyl Egriboz, Ayşe Şasa, Yusuf Sezer,Çolpan İlhan, Sencer Divitçioglu,Behçet Nacaroglu, Talat Sait Halman.