Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümü 2006 yılı mezunu Esra Diri, “öğrencinin halinden öğrenci anlar” sözünü tam olarak karşılayan bir davranışa imza attı. Doktora döneminde yapmayı planladığı ancak sürekli ertelediği bir projesini, uluslararası ilişkiler okuyacakların kullanımına sundu: “Bir gün arkadaşlarımdan biri yapması gereken bir çalışma için hiç Türkçe kaynak var mı?’ diye sorunca, için artık erteleyecek zamanım olmadığını fark ettim” diyen Esra Diri 31 makaleyi Türkçe literatüre kazandırdı, son 6 makale ise yayına hazırlanıyor.
Global dünyanın global dili olan İngilizce, birçok alanda olduğu gibi uluslararası ilişkiler disiplininin de temel dilini oluşturuyor. Uluslararası ilişkiler alanının temel okumalarının İngilizce olması bu bölümü okuyan öğrencileri zorlayan en önemli etkenlerden biri. Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü 2006 yılı mezunlarından Esra Diri de eğitimi boyunca birçok İngilizce kaynak okudu ve yer yer kendisi de sıkıntı yaşadı. Ancak mezun olduktan sonra bu konuda araştırmaya başlayan Esra Diri, çok anlamlı bir çalışmaya imza attı. Kendisinden sonraki öğrenci meslektaşlarına katkı sağlamak amacıyla dünyaca ünlü 40 Uluslararası İlişkiler makalesini Türkçe’ye çevirmeye karar verdi. 2013 yılı Ekim ayında piyasaya çıkan kitap büyük bir eksiği kapatacak gibi duruyor.
Artık hepimizin bildiği gibi “uluslararası ilişkiler nedir?” sorusunun cevabım anlayarak verebilmek için tarih, coğrafya, siyaset bilimi, sosyoloji, felsefe ve hukuk gibi farklı disiplinlerden beslenmek gerekiyor. Fakat bir uluslararası ilişkiler öğrencisi için olmazsa olmaz şart İngilizce dilini bilmesi. Çünkü uluslararası ilişkiler bir Amerikan Sosyal Bilimi olarak tanımlanıyor. Doğal olarak da disiplinin temel okuma metinlerinin küresel dili İngilizce. Ancak Türkiye genelinde lisans ve yüksek lisans düzeyinde öğrencilerin dil bilgisinin temel okuma metinlerini anlamaya yeterli olmadığım söyleyen Esra Diri, bu durumun ise kısır bir döngüye sebep olduğunu belirtiyor. Çünkü disiplinin teorik yapışım anlayarak doğru analiz yapabilmek için farklı ve doğru kaynaklan kullanmak gerektiğinin altım çiziyor.
“Uluslararası ilişkiler çalışırken yüzlerce makale okudum” diyen Esra Diri, çoğunun İngilizce olduğunu da ekliyor: “Okuduğum makaleler arasında 4O’ı alanı anlamamda benim için rehber oldu. Ancak İngilizce olmaları sebebiyle benden sonra gelecek öğrenci meslektaşlarıma yardım etmek için bu 40 makaleyi Türkçe’ye çevirmeye karar verdim” diyen Esra Diri’yi bekleyen zorlu süreç bu noktadan sonra ortaya çıkıyor. Makalelerin 15 tanesinin çevirisini kendisi yapan Diri, 25’inin çevirisi için ise alanında en az doktor düzeyindeki akademisyenlerle anlaştı. Fakat çevirilerin yapılması için bir telif ücreti ödenmesi gerekiyordu ve bu noktada tıkanıp kaldı.
Ekonomik nedenlerden dolayı durma noktasına gelen projenin nasıl tamamlandığım ise şu şekilde anlatıyor Esra Diri: “Telif hakkımın alınması sırasında yaşanan sıkıntılar ve mali yetersizlik büyük problem oluşturdu. Makalelerin tek tek çeviri haklarının alınması epey uğraştırdı. Ekonomik anlamda da bir destek bulamadığımdan vazgeçmek üzereyken maliyeti kendim karşılamaya karar verdim. Uzun uğraşlar sonunda alınan çeviri haklarıyla seçtiğim 31 makalenin çevirisini tamamladık. Ailemin ve hocalarımın da verdikleri destekle bitirmeyi çok istediğim bu çalışmayı hayata geçirdim.”
“...sonuçta çalışmanın alan ile ilgili öğrencilerin serbest kullanımına açık olmasının planlanıyor olması
da editörün (Esra Diri) konuya gönül vermiş olma derecesini göstermektedir. Bütün bu çabalar
sonucunda, uzak ve yakın geçmişte yayınlanan uluslararası öneme sahip birçok değerli yazıyı Türkçe
uluslararası ilişkiler/uluslararası siyaset literatürüne kazandırmakta olan bu derleme için... tüm emeği geçenleri kutlar başarılar dilerim.”
Prof. Dr. Faruk Sönmezoğlu Kitabın Sunuş sayfasından.
İngiltere’de uluslararası İlişkiler disiplininin doktora programı olarak ilk başlatıldığı üniversite olan Abberystwyth Üniversitesi ve Golombia Üniversitesinden iki profesörden danışmanlık alan Esra Diri, Türkiye genelinde ise en az doktora düzeyindeki akademisyenlere makaleler dağıtmış.
“Böylelikle hem projeye katılan akademisyenlerin kişisel akademik puan tablolarına ekleyebilecekleri bir çalışma oldu hem de bireysel bir kitap projesinden asistan düzeyindeki genç akademisyenlerin de içinde olduğu bir grup projesine dönüştü” diyor Esra Diri, projenin sağladığı faydalan anlatırken.
Kitap üç ana başlığa ayrılmış durumda:
• Uluslararası İlişkilere Giriş: Ne Siyah, Ne de Beyaz, Gri Dünyayı Anlamak: Teorik, Kavramsal ve Tarihsel Arka Plan
• Teorik Bakış Açılarından Uluslararası İlişkilerin Rengini Görebilmek: Savaş, Algılamalar ve Dış Politika Davranışları.
• Dünü Yemden Yorumlamak: Teorik Tartışmalarda Eleştriler, Değişim ve Süreklilik.
Stanley Hoffmann’dan Kenneth N. Waltz’a dek 31 bilim insanının çalışmalarından seçilen ‘Uluslararası İlişkilerde Anahtar Metinler’ sadece uluslararası ilişkiler alanında çalışacakların değil, aynı zamanda dış politikayla ilgili temel ve sağlam bilgi sahibi olmak isteyenlerin de başucu kitabı yapabilecekleri bir eser. Projenin bilgi çeşitliliğini sağlama amacının yanında, bu bilgiyi bulmayı kolaylaştırmak da bir diğer amacı. Bu amaca uygun olarak proje kapsamında yayınlanacak kitap internet ortamında ücretsiz erişime açık olacak.
TÜRKÇE LİTERATÜRE KAZANDIRILAN MAKALELER
• Nicholas J. Spykman-Dış Politika ve Coğrafya l-ll (2 Makale)
• Arnold Wolfers-Muğlak Bir Simge Olarak “Ulusal Güvenlik”
• Ernest B. Haas-Güçler Dengesi Talimat, Propaganda ya da Kavga mı?
• Stanley H. Hoffman-Uluslararası İlişkiler Teoriye Giden Uzun Yol
• Henry A. Kissinger-Yerel Yapı ve Dış Politika
• Stanley H. Hoffman-Bir Amerikan Sosyal Bilimi: Uluslararası İlişkiler
• Bary Buzan-Barış, Güç ve Güvenlik: Uluslararası İlişkilerde Çatışan Kavramlar
• John L. Gaddis-Tarih, Teori ve Ortak Zemin
• Daniel Philpott-Modern Uluslararası İlişkilerin Dini Kökenleri
• Hedley Bull-Uluslararası Teori Klasik Yaklaşım Üzerine İnceleme
• Robert Jervis-Yanlış Algı Üzerine Varsayımlar
• Jack S. Levy-Yanlış Algılama ve Savaşın Nedenleri: Kuramsal Bağlantılar ve Analitik Sorunlar
• Kenneth A. Oye-Anarşi Altında İşbirliğini Açıklamak: Varsayımlar ve Stratejiler
• Robert Axelrod ve Robert 0. Keohane-Anarşi Koşullarında İşbirliği Sağlayabilmek: Strateji ve Kurumlar
• Michael W. Doyle-Liberalizm ve Dünya Siyaseti
• Jack S. Levy-Azalan Güç ve Savaş İçin Önleyici Motivasyon
• Robert Gilpin-Hegemonik Savaş Teorisi
• Kenneth N. Waltz-Yeni Gerçeklik Kuramına Göre Savaşın Kökeni
• Woosang Kim-Vestfalya’dan Waterloo’ya Güç Değişimleri ve Büyük Güçler Savaşı
• John A. Vasquez-Komşular Neden Savaşır? Yakınlık, Etkileşim ve Bölgesellik
• Robert W. Cox-Sosyal Kuvvetler, Devletler ve Dünya Düzenleri Uluslararası İlişkiler Teorisinin Ötesinde
• Robert W. Cox-Girişimci, Hegemonya ve Uluslararası İlişkiler: Metot Üzerine Bir Deneme
• John J. Mearsheimer-Geleceğe Dönüş: Soğuk Savaş Sonrasında Avrupa’da İstikrarsızlık
• Andrew Linklater-Uluslararası İlişkiler Teorisinde Sonraki Soru Aşaması: Eleştirel ve Teorik Bir Bakış Noktası •Thomas Risse-Kappen-Liberal Demokrasilerde Kamuoyu, Ulusal Yapı ve Dış Politika
• Alexander Wendt-Ortak Kimlik Oluşumu ve Uluslararası Devlet
• Robert Jervis-Realizm, Neoliberalizm ve İşbirliği: Tartışmayı Anlamak
• Kenneth N. Waltz-Soğuk Savaş Sonraki Yapısal Realizm
• Friedrich Kratochwill-Uluslararası Siyasette “Arası"nı Yeniden Düşünmek
• Hidemi Suganami-Kelsen/Schmitt Üzerinden Egemenliği Anlamak