14 Kasım 1998 tarihinde Gayrettepe Vefabey Sokak’ta bulunan binasında kütüphane kurmak üzere göreve başladığımda Kadir Has Üniversitesinin toplam 4 öğrencisi ve akademik-idari olmak üzere yaklaşık 20 personeli bulunuyordu. Kadir Has Üniversitesinin 15 yıl içinde gerçekleştirdiği gelişimi göstermesi açısından başlangıçtaki tablonun paylaşılmasının son derece önemli olduğunu düşünüyorum.
YIL: 1998
O günlerde, İktisadi-İdari Bilimler Fakültesi, Tıp Fakültesi, Fen- Edebiyat Fakültesi ve birkaç Yüksekokuldan ibaret olan üniversitenin kütüphanesi için henüz halısı bile olmayan beton zemin üzerinde bir kitap rafi, raflarında 14 adet kitap bulunan yaklaşık 14 metrekarelik bir oda tahsis edilmişti. Bu koşullar altında modern, kullanıcılarının ihtiyaçlarım kısa sürede karşılayabilen bir kütüphane kurulabilmesi pek çok meslektaşım tarafından bir hayal olarak değerlendirilmekteydi. O dönemde, kurulu bir üniversite kütüphanesinden ayrılarak bu koşullarda görev yapmayı istemiş olmam nedeniyle bazı meslektaşlarım tarafından “çılgın” olarak değerlendirildiğimi çok iyi hatırlıyorum.
Ancak gözden kaçan önemli bir nokta, üniversitenin kurucusu olan rahmetli Kadir Has’ın hayali idi. Farklı birimlerde görev yapan ve yıllar içinde yeni katılımlarla sayılan hızla artan hayalperestler kurucunun hayalini gerçekleştirmek üzere var güçleriyle çalıştılar.
Kuruluş çalışmaları 14 Kasım 1998 tarihinde başlayan Kadir Has Üniversitesi Kütüphanesi, şimdiki adıyla Khas Bilgi Merkezi’nin gelişim sürecini sizlerle paylaşmak isterim. Kuruluş aşamasında olan her kütüphanede olduğu gibi ilk olarak hizmete sunulacak yayınların sağlanması için çakmalar başlatıldı ve pek çok kurum ve kuruluşla iletişime geçilerek bağış yayın talebinde bulunuldu; bunun yanında diğer üniversite kütüphanelerinin koleksiyonları incelenerek öncelikli olarak satın alınması gereken yayın listeleri oluşturuldu. Üniversite yönetimi ve kurucu vakıfların sağladığı geniş finansal olanaklarla hızlı bir koleksiyon geliştirme çalışması başlatıldı.
YIL: 2000
Diğer yandan hizmet verecek nitelikli personel ihtiyacım karşılamak üzere 2 yeni personel istihdam edildi. Tüm bu faaliyetlerin yanında Selimpaşa beldesinde modem bir kampüs kurulması için yürütülen yoğun çalışmalar sonucunda 2000 yılının Ağustos ayında içinde 250 metrekare kullanım alanına sahip Kütüphane’nin de yer aldığı ilk hizmet binası hizmete açıldı. Böylece Kadir Has Üniversitesi Kütüphanesi aynı anda 55 kullanıcıya hizmet verebilecek kapasitesi bulunan Selimpaşa Kampüsü’ndeki yeni yerine taşındı. Bu tarihte koleksiyonda yer alan basılı kaynak sayısı 10.000’i geçmiş, modem bir kütüphane otomasyon programı (BLİSS) satın alınmış, kütüphane güvenlik sistemi kurulmuştu. Kütüphane, Selimpaşa kampüsünde hizmet verdiği yaklaşık bir yıl içinde önce bir web sayfasına kavuştu, ardından elektronik kaynaklara erişim için ilk adım olan veritabanı abonelikleri gerçekleştirildi. Bu adım elektronik bilgi hizmetlerinin gerçekleştirilmesine olanak sağlaması bakımından tam anlamıyla bir dönüm noktası olma özelliğini taşımaktaydı. Selimpaşa kampüsü kütüphanesinde hızlı bir gelişim süreci yaşanması hedeflenirken beklenmedik yasal sorunlar nedeniyle kütüphanenin geçici bir süre Bahçelievler kampüsüne taşınmasına karar verildi. Bu karar hedeflerin gerçekleştirilmesi bakımından tam bir duraklama dönemi yaşanmasına neden oldu. Çünkü 250 m2 kullanım al anma yeni kavuşmuş ve kısa süre içinde hızla büyümesi hedeflenen kütüphane Bahçelievler kampüsünde 100 m2 kullanım alanında hizmet üretmek durumunda kalmıştı. Bütün bu olumsuzlukların yararıda Üniversite yönetiminin kararlı adımları sonucunda Cibali Tütün Fabrikasının restorasyon çalışmalarının başlatılmış olması kütüphane açısından umutların yeniden yeşermesini sağladı, öyle ki restore edilecek Cibali Tütün Fabrikası içinde kütüphane için yaklaşık 1000 m2’lik bir alan tahsis edilmiş, son derece modem bir bilgisayar altyapısı projelendirilmişti. Bir diğer önemli gelişme ise üniversite yönetiminin bu alanın yerleşim planını tamamen kütüphane yönetimine bırakmış olması idi, bu durum pek çok vakıf üniversitesinde ne yazık ki sıklıkla karşılaşılan bir durum değildi. Kütüphanenin tefrişi için yerli ve yabana pek çok firma ile görüşülerek modern bir yerleşim planı hazırlandı ve üniversite yöneliminin de desteği ile hazırlanan bu planlama yüzde 100’lük bir doğrulukla uygulandı.
YIL: 2002
2002 yılının Şubat ayında kütüphanenin yeniden taşınması gerekti. Artık kütüphane koleksiyonundaki yayın sayısı 20.000’i geçmişti ve taşınma oldukça zahmetli bir iş olarak görünmekteydi, ancak yeni tamamlanan alanın son derece modem projesi ve güçlü bir bilgisayar altyapına sahip olmasının heyecanı yaşanması muhtemel tüm güçlükleri geri plana itmekteydi. Bu duygularla gerçekleşen taşınma sürecinin ardından kütüphane, 10 yıl süresince hizmet vereceği 225 kişi oturma kapasitesine, modem bir yerleşim projesine, güçlü bir bilgisayar altyapısına ve yaklaşık 35.000 ciltlik raf kapasitesine sahip yeni yerinde Şubat 2002’de kullanıcılarına kapılarım açtı (Resim 1, Resim2)
Kütüphane artık kuruluş aşamasını tamamlamış, hızlı bir gelişim sürecine girmişti. Bu dönemde özellikle elektronik kaynakların erişimine önem verilerek dergi ve kitap veritabanı aboneliklerinin sayısı arttırılmaya başlandı, basılı kitap alımlarına ise daha önce olduğu gibi devam edildi. Kadir Has Üniversitesi öğrenci sayısı binlerle ifade edilmeye başlandı; bu bağlamda kütüphanenin günlük ortalama ziyaretçi sayısı 400 civarına yükseldi. Kütüphane kurum içi hizmet kalitesini her geçen gün yükseltti, artık kurum içinde iyi ve kaliteli hizmet vermenin yanında ulusal düzeyde tanımdık ve bilinirlik getirecek faaliyetler gerçekleştirmenin zamanı gelmişti.
YIL: 2004
Tam bu dönemde 2004 yılı Mayıs ayında sevindirici bir gelişme yaşandı. Türk Lions Dernekleri tarafından her yıl düzenli olarak verilmekte olan Halis Kurtça Eğitim ödülü 2004 yılında nitelikli hizmet anlayışı nedeniyle Kadir Has Üniversitesi Kütüphanesine verildi, bu ödül Türkiye de bir üniversite kütüphanesine verilen ilk ödül olması nedeniyle ayn bir öneme sahipti. Bu ödülün verilmesiyle kütüphanenin amacı olan ulusal düzeyde tanımdık ve bilimdik elde etmek için önemli bir adım atılmış oldu.
YIL: 2006
2006 yılı Kadir Has Üniversitesi Kütüphanesi açısından çok önemli bir gelişmenin yaşandığı yıl oldu. Türkiye’de üniversite kütüphanelerinin elektronik yayınlara daha ekonomik koşullarla erişimini sağlamak amacıyla kurulan Anadolu Üniversite Kütüphaneleri Konsorsiyumunun yönetimi için (ANKOS) 2006 yılı Ağustos ayında yapılan seçimler sonucunda Kadir Has Üniversitesi Kütüphanesi kütüphane yöneticisi olarak ODTÜ, Koç Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi ile birlikte ANKOS’un yönetiminde yer aldım. Kadir Has Üniversitesi Kütüphanesi kuruluşundan yalnızca 8 yıl sonra Türk akademik kütüphaneciliğinin en üst düzey organizasyonunun yönetiminde yer almayı başardı.
YIL: 2007
2007 yılında ise ANKOS Başkanlığı görevi yaşanan olağanüstü gelişmelerin sonucunda tarafımdan yürütülmeye başlandı. Ulusal düzeyde alman bu üst düzey görevin yanında kütüphanenin gelişimi için verilen yönetim desteği giderek arttı. Özellikle elektronik kaynaklara ayrılan finansmanın arttırılmasıyla kütüphane koleksiyonunda yer alan veritabanı sayısı İ6’ya ulaştı. Bu süreçte İhtiyaç duyulan insan kaynağının karşılanabilmesi için yeni personel istihdamı gerçekleştirilerek çalışan sayısı 5’e çıkartıldı. Aynı dönemde ilk kez yan zamanlı olmak üzere Kadir Has Üniversitesi öğrencilerinden 5 kişilik bir çalışma ekibi oluşturuldu.
YIL: 2008
2008 yılında, kütüphaneyi ziyaret eden günlük kullanıcı sayısı 800’e ulaştı. Artan okuyucu ihtiyaçlarına bağlı olarak yaşanan olağanüstü iş yükü nedeniyle Kadir Has Üniversitesi Kütüphanesinin ANKOS’taki temsiliyetine son verilmesi kararlaştırıldı. Böylece 2006 yılından beri yürütülen geliştirme çalışmalarının yeniden hızlandırılması sağlandı. 2008-2010 döneminde elektronik dergi ve kitapların yer aldığı veritabanı sayısı 24’e çıkartıldı. Aynı zamanda basılı yayın ahırıma hız verilerek basılı kitap sayısı 30.000 düzeyine çıkartıldı. Bu dönemde ulusal işbirlikleri ihmal edilmedi ve özellikle ANKOS üyeleri ile geçmişten gelen iletişim derinleştirilerek sürdürüldü.
YIL: 2010
2010 yılı sonunda yapılan seçimlerle Kadir Has Üniversitesi yeniden ANKOS yönetiminde görev almaya başladı, 2011 sonunda yapılan seçimlede ANKOS Başkanlığı tekrar Kadir Has Üniversitesine geçti.
2010 yılında Kadir Has Üniversitesi Kütüphanesi artık ulusal düzeyde bilinen, saygın bir yapıya kavuşmuştu. 2009 ve 2010 yıllarında uluslararası konferanslarda tarafımdan yapılan sunumlar ve bildirilerle uluslararası bilinirlik anlamında da adımlar atılmaya başlandı.
YIL: 2011
2011 yılında ortak yazan olduğumuz bir makale Emeraid yayınevi tarafından 2011 Yılı Mükemmelik ödülü’ne layık görüldü. Bu ödül Kadir Has Üniversitesi Kütüphanesinin uluslararası bilinirliğine katkı sağladı. 2013 yılının ilk aylarında ise Kadir Has Üniversitesi International Fedaration of Iibrary Associations and Institutions’ın (IKLA) Kaynak Paylaşımı ve Doküman Sağlama Komitesi Daimi Üyeliğine davet edildi. Bu görevin yürütüleceği 2013-2017 arasında dünyanın farklı ülkelerinde yapılacak uluslararası etkinliklerde ve IFLA’nın web sayfasında Kadir Has Üniversitesi adı sürekli olarak yer alacak.
Kuruluşundan itibaren üniversite yönetimi tarafından daima desteklenen Kadir Has Üniversitesi kütüphanesi hizmet kalitesini sürekli olarak geliştirmiştir. 201 l’de kütüphanenin günlük ziyaretçi sayısı 1000’i aşmış, mevcut kütüphane alanı artan bu talebi karşılamakta yetersiz kalmaya başlamış, diğer yandan sürekli gelişen koleksiyonundaki yayın sayısının 40.0001 aşması nedeniyle raf kapasitesinin tamamım kullanmaya başlamıştı. Bu koşullar altında kütüphane için yeni bir alan ihtiyacı ortaya çıktı, yapılan çalışmalar sonucunda eskiden Haliç Kongre salonu olarak kullanılan alanın tadil edilerek Kütüphaneye tahsis edilmesine karar verildi.
YIL: 2012
6 ay gibi kısa sürede tamamlanan tadilat çalışmalarının sonunda Şubat 2012’de kütüphane yaklaşık 1600 m2 kullanım alanına, 60.000 kitap kapasitesine sahip yeni yerinde hizmet vermeye başladı (Resim 3, Resim 4). Bu değişimin ilk adımı idi. Taşınmayla birlikte verdiği hizmetleri yalnızca klasik kütüphanecilik anlayışı ile sınırlı olmayan kütüphanenin adının ‘Khas Bilgi Merkezi’ olarak değiştirilmesine karar verildi. 2012 yılında yürütülen bir diğer önemli çalışma ise hızla değişen teknolojinin gerisinde kalan BLISS kütüphane otomasyon sisteminin değiştirilmesi karan oldu.
YIL: 2013
Yaklaşık bir yıl süre ile devam eden ve uluslararası standartlarda bir kütüphane otomasyon sisteminin satın alınmasını amaçlayan çalışmanın sonucunda SirsiDynix firması taralından geliştirilen ve dünyada en yaygın olarak kullanılan programlardan birisi olan Symphony adlı programın satın alınması uygun bulundu.
İstanbul’un 14. vakıf üniversitesi olan Kadir Has Üniversitesi’nin kuruluş çalışmaları 1998 yılında 14 kitapla başlatılan kütüphanesi 2012 yılını Khas Bilgi Merkezi adıyla, tam 14.000 adet yeni kitap siparişi yaparak tamamlandı. Bugün Khas Bilgi Merkezi’nde 8 tam zamanlı personel, 13 yan zamanlı öğrenci asistanı görev yapmaktadır. Khas Bilgi Merkezi koleksiyonlarında yaklaşık 60.000 adet basılı yayın, 97.000 adet elektronik kitap, 3500 adet DVD ve 25.000 civarında elektronik derginin yer aldığı 34 adet veritabanı bulunmaktadır.
Aradan geçen 16 yılda olağanüstü bir gelişim gösteren Khas Bilgi Merkezi’nin gelişimi, üniversite yöneticileri ile kurucu vakfin destekleri ve Khas Bilgi Merkezi’nde farklı dönemlerde görev yapan vefakâr personelinin sayesinde gerçekleşmiştir. Kendilerine şükran borçluyuz.